blog

Op het sterfbed nog ff schenken

Schijventarief

De schenk- en erfbelasting kent een zogenoemd schijventarief. Tot zo’n ruim € 122.000 geldt voor kinderen het lage tarief van 10% en daarboven het hoge van 20%. Als een kind € 150.000 van een ouder erft, mag hij eerst de vrijstelling voor de erfbelasting van ruim € 20.000 aftrekken zodat er een belastbaar bedrag van € 130.000 over blijft. Dan wordt er € 122.000 met 10% belast en het restant ad € 8.000 met 20%. Er is dan € 13.800 aan erfbelasting verschuldigd.

 

Om het hoge tarief te omzeilen, gaan veel mensen met een wat hoger vermogen al tijdens hun leven aan hun kinderen schenken. Want als het niet meer in de erfenis zit, kan er geen erfbelasting meer over geheven worden.

 

Schenkingen binnen 180 dagen voor het overlijden

De oude successiewet van 1897 kende nog geen schenkbelasting. Toen was het helemaal lucratief om vlak voor het overlijden nog even gauw een schenking te doen. Maar hier stak de wetgever een stokje voor. Schenkingen die binnen 180 dagen voor het overlijden hadden plaatsgevonden, werden bij de nalatenschap geteld. Het belastbare vermogen op het moment van overlijden bestond dus uit het werkelijk aanwezige vermogen plus de schenkingen in het halfjaar daarvoor.

 

Dit is nog steeds zo zij het dat er nu wel een schenkbelasting bestaat. Als iemand een schenking ontvangt is hij daar schenkbelasting over verschuldigd. Voor schenkbelasting geldt een lagere vrijstelling dan voor de erfbelasting. Voor kinderen geldt een vrijstelling van ruim € 5.000.

 

Verschil in vrijstelling

Als we het voorbeeld van een verkrijging van € 150.000 opnieuw nemen verloopt de heffing van schenkbelasting als volgt:

Vrijgesteld € 5.000. Belastbaar € 145.000. Voor de eerste € 122.000 bedraagt het tarief 10% is € 12.200. Over de rest ad € 23.000 is 20% schenkbelasting is 4.600 verschuldigd. Het totaal wordt dan € 16.800. Dat is € 3.000 meer dan wanneer het hele bedrag in de vorm van een erfenis wordt ontvangen. Er wordt immers € 15.000 méér tegen het hoge tarief van 20% belast.

 

Maar het kan nog slechter uitpakken. Stel de ouder schenkt in eerste instantie een bedrag van € 75.000. Dan is er € 7.000 aan schenkbelasting verschuldigd. Namelijk 10% van (€ 75.000 minus de vrijstelling van € 5.000).

Als de ouder daarna binnen 180 dagen overlijdt, bedraagt zijn echte nalatenschap (€ 150.000 minus € 75.000 = ) € 75.000.

Als het kind in dit voorbeeld de enige erfgenaam is, wordt de nalatenschap fictief verhoogd met de schenking die binnen de 180 dagen vóór zijn overlijden plaatsvond. De belastbare erfenis bedraagt dan € 150.000. Daar is € 13.800 aan erfbelasting over verschuldigd. Zie de berekening helemaal bovenaan.

 

De schenkbelasting wordt niet volledig verrekend

Maar over de schenking ad € 75.000 werd al € 7.000 schenkbelasting geheven! Mag die nu verrekend worden? Ja, maar niet helemaal.

 

Over de (herrekende) nalatenschap is € 13.800 aan erfbelasting verschuldigd. Dit bedrag wordt naar evenredigheid toegerekend aan het fictieve legaat (is de schenking binnen 180 dagen voor het overlijden) en de ‘echte’ verkrijging krachtens erfrecht. Volgens deze formule is er 75.000/150.000 x € 13.800 is € 6.900 toe te rekenen aan het fictieve legaat. Dit bedrag komt in mindering op de erfbelasting en niet het volle bedrag van de schenkbelasting ad € 7.000.

 

In dit voorbeeld is er per saldo dus € 100 meer aan schenk- en erfbelasting verschuldigd dan wanneer er geen schenking vlak voor het overlijden was gedaan.

 

Het kan zelfs voorkomen dat de nalatenschap - na de schenking - uiteindelijk zo klein is dat er geen erfbelasting verschuldigd is. Dan wordt de schenkbelasting niet terugbetaald. In zo’n situatie heeft de schenking tijdens het leven helemaal een averechts effect.

 

Schenk niet op de automatische piloot

Wat kunt u hier van leren? Vooral bij de wat hogere vermogens is een schenkingsplan bij leven prima en kan veel erfbelasting besparen. Maar pas op, als uw vermogen al aardig is geslonken! Dan kan op de - automatische piloot - doorgaan met schenken juist méér schenk- en erfbelasting kosten.

 

Maak periodiek een pro forma berekening van de erfbelasting die er na uw overlijden verschuldigd is. Dan weet u ook of het nog zinvol is om tijdens uw leven te schenken.

 

Althans wat de erfbelasting betreft. Er kunnen nog genoeg andere redenen zijn om te schenken. Zoals ‘Beter met de warme hand dan met de koude hand.’

 

---